Jest to tytuł filmu znanego hiszpańskiego reżysera Pedro Almodovara z Antonio Banderasem w roli głównej, który jako chirurg w obsesyjnym szale chce stworzyć sztuczną, ludzką skórę odporną na działanie różnych czynników.
Jednym z największych marzeń kobiet w dzisiejszym świecie jest zatrzymanie młodości, pięknego wyglądu, elastycznej i gładkiej w dotyku skóry, bez niedociągnięć i rozstępów, odpornej na działanie czasu. Jest to duże wyzwanie, ponieważ proces starzenia zaczyna się już od 25 roku życia, a okres ciąży i karmienia piersią jest szczególnym czasem, gdzie ciało kobiety a przede wszystkim skóra i tkanka podskórna ulegają przemianom i zmieniają się pod wpływem różnych czynników.
Najbardziej znaczącymi czynnikami działającymi na stan skóry i tkanki podskórnej są hormony. Nie bez znaczenia pozostaje też układ nerwowy i immunologiczny.
Wśród hormonów mających istotny wpływ na stan skóry możemy wymienić hormony wytwarzane przez komórki nadnerczy takie jak: glikokortyksteroidy, mineralokortyksteroidy, androgeny oraz estrogeny produkowane i wydzielane przez jajniki, do których zaliczamy: estradiol, estriol i estron.
Ważnymi gruczołami endokrynnymi mającymi istotny wpływ na wszystkie procesy metaboliczne organizmu,w tym również skórę są tarczyca i przysadka mózgowa.
Pod wpływem właśnie tych hormonów dochodzi do licznych zmian w trakcie życia kobiety a w szczególności podczas ciąży i laktacji.
Ciąża jest wyjątkowym okresem w życiu każdej kobiety nie tylko z uwagi na oczekiwanie narodzin dziecka, ale także z powodu bardzo intensywnych zmian hormonalnych w krótkich interwałach czasowych co przekłada się na stan i wygląd skóry, jej zabarwienie i elastyczność.
Początek znaczących przemian ma miejsce już w chwili zapłodnienia. Jedną z najważniejszych struktur, która ma wpływ na przebieg i utrzymanie ciąży jest ciałko żółte. Ciałko żółte produkuje progesteron, hormon który przygotowuje błonę śluzową macicy do zagnieżdżenia się zarodka w jej wnętrzu, ale jednocześnie ma wpływ na rozpuszczanie włókien kolagenowych i elastynowych w skórze i tkance podskórnej. Poza progesteronem ciałko żółte produkuje też estrogeny, inhibinę i elastynę. Od ok 16 tyg ciąży rolę ciałka żółtego przejmuje łożysko.
W trakcie ciąży dochodzi do dużych wahań hormonów tarczycy i kory nadnerczy.
Pod wpływem tych czynników występuje zmiana pigmentacji skóry, czyli tak zwana melasoma ciążowa, widoczna między innymi jako zaciemnienie brodawek sutkowych lub pojawienie się ciemnej pionowej linii pomiędzy spojeniem łonowym a wyrostkiem mieczykowatym mostka.
Działanie hormonów ma wpływ również na zmiany naczyniowe. Dochodzi do zwiększenia proliferacji i przepuszczalności naczyń oraz zwiększenia ich kruchliwości. Powierzchniowe naczynia żylne poszerzają się i w ten sposób powstają zmiany skórne widoczne szczególnie w okolicy brodawek sutkowych, brzucha i ud.
Najbardziej znaczące dla wyglądu skóry są jednak zmiany degeneracyjne skóry i tkanki podskórnej, do których zaliczamy ROZSTĘPY.
Problem rozstępów dotyka ok 90% kobiet w ciąży należących do rasy kaukaskiej i stanowi największy dylemat estetyczny skóry podczas ciąży i po jej zakończeniu. Rozstępy najcześciej pojawiają się ok 6 miesiąca ciąży a jednym z pierwszych ich objawów jest świąd skóry. Początkowo widoczne są jako żywo czerwone lub czerwono-fioletowe pręgi umiejscowione najpierw na brzuchu potem na piersiach, udach, pośladkach a także na plecach w okolicy lędźwiowo -krzyżowej, rzadko na ramionach. Jest to faza zapalna, czyli stadium I. W obrazie histopatologicznym widoczny jest początkowo proces zapalny w obrębie skóry właściwej z obrzękiem i okołonaczyniowym naciekiem komórek zapalnych. Następnie dochodzi do ścieńczenia naskórka. Następuje zanik utkania włóknistego skóry właściwej. Widoczne są zbite i poskręcane włókna elastynowe co jest równoważne z rozerwaniem tkanki łącznej w wyniku nadmiernego rozciągania skóry. Rozstępy zwykle występują w skupiskach a naskórek w ich obrębie jest bardzo cienki.
Z czasem rozstępy zmieniają kolor co jest związane z przejściem w II stadium – fazę zanikową czyli bliznowacenia. Rozstępy stają się jaśniejsze, perłowo-białe a ich powierzchnia jest pomarszczona.
Do głównych czynników mających wpływ na proces powstawania rozstępów w czasie ciąży ale nie tylko mają:
- Rozciąganie nadmierne skóry
- Zwiększony poziom hormonów kory nadnerczy
- Predyspozycja genetyczna
- Czynniki wewnątrzpochodne takie jak relaksyna i estrogeny
-
Nieprawidłowa pielęgnacja
-
Nieprawidłowa dieta
Walka z rozstępami to przede wszystkim profilaktyka oparta na odpowiedniej diecie bogatej między innymi w krzem, cynk, witaminy C i E. Profilaktyka to też odpowiedni wysiłek fizyczny poprawiający kondycję i samopoczucie kobiety w ciąży. Profilaktyka to w końcu odpowiednia pielęgnacja skóry przy użyciu kosmetyków dedykowanych kobietom w ciąży i karmiącym, zawierających dużą ilość olejów naturalnych i ekstraktów roślinnych oraz substancji działających na fibroblasty. Bardzo dobre rezultaty w pielęgnacji uzyskuje się poprzez łączenie np. hydroksyproliny z krzemem. Synergizm ten powoduje wzmocnienie tkanki łącznej i zapobiega powstawaniu rozstępów. Kosmetyki w postaci maseł zawierających naturalne oleje używane są do masaży, podczas których poprzez wcieranie odpowiednich substancji poprawia się odżywienie skóry i tkanki podskórnej, odbudowuje się struktury kolagenu i elastyny a przez to uzyskuje się odpowiednie nawilżenie skóry, jej wzmocnienie, poprawia się jej koloryt i elastyczność.
Profilaktyka rozstępów to walka z czasem, dlatego działania pielęgnacyjne należy zaczynać podczas przygotowań do ciąży i w pierwszych tygodniach jej trwania.